OFERTA EDUKACYJNA
Edukacja leśna prowadzona jest w Wyłuszczarni Nasion w Klosnowie. Serdecznie zapraszamy Państwa do odwiedzenia wyłuszczarni oraz do zapoznania się ze ścieżką dydaktyczną wytyczoną nieopodal. Zorganizowane grupy, po uzgodnieniu terminu, mogą zwiedzać ścieżkę z leśnikiem-przewodnikiem.
Las to doskonałe miejsce na odpoczynek, aktywności fizyczne związane z bieganiem, jazdą na rowerze czy nordic walking, medytacją, ale też odkrywaniem przyrody i poznawaniem leśnego świata. W Nadleśnictwie Rytel prowadzona jest edukacja leśna w Wyłuszczarni Nasion w Klosnowie. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społeczeństwa, aby łatwiej zrozumieć i poznać las Nadleśnictwo Rytel oferuje zajęcia z edukatorem, które mogą odbywać się w terenie lub w Izbie Edukacyjnej w Klosnowie.
Zajęcia z edukatorem w terenie:
- „Poczuj las” – dla przedszkolaków i klas 1-2 szkół podstawowych; spacer po lesie z wykorzystaniem zmysłów w kontakcie z przyrodą, zabaw kreatywnych i zadań dostosowanych do wieku dzieci.
- „Między nami drzewami” – dla klas 3-5 szkoły podstawowej, gdzie dzieci poznają różne gatunki drzew, krzewów, runa leśnego, ale też mieszkańców lasu.
- „Las od podszewki” – dla klas 6-8 szkoły podstawowej, gdzie uczniowie poznają warstwową budowę lasu, funkcje lasu, ale też składy gatunkowe i typy lasu.
Zajęcia z edukatorem w Izbie Edukacyjnej w Klosnowie:
- Warsztaty przyrodniczo-rękodzielnicze – kierowane do osób powyżej 18. roku życia, odbywają się cyklicznie raz w miesiącu, a w okresie listopadowo-grudniowym dwa razy w miesiącu.
- Cykl „Spotkań z leśnikiem”, gdzie poruszana jest tematyka promująca zrównoważoną gospodarkę leśną:
- „Liście na wietrze” – dla przedszkoli i klas 1-2 szkół podstawowych,
- „Gdzie podziała się szyszka” – dla przedszkoli i klas 1-2 szkół podstawowych
- „Jak nasionko stało się drzewem” – dla klas 3-5 szkół podstawowych,
- „Zagrożony las” – dla klas 3-5 szkół podstawowych,
- „Leśna bioróżnorodność” – dla klas 6-8 szkół podstawowych,
- „Jak zbudowany jest las” – dla klas 6-8 szkół podstawowych.
Jak skorzystać z naszej oferty?
Wystarczy zebrać grupę minimum 10 osób, ale nie więcej niż 25, wybrać interesujący Ciebie temat i zarezerwować dogodny termin. Wyjątek stanowią warsztaty przyrodniczo-rękodzielnicze, na które zapisy przyjmowane będą osobno (patrz regulamin warsztatów).
Co musisz wiedzieć zanim przyjdziesz na zajęcia?
W terenie:
- Uczestniku bądź przygotowany na każde warunki pogodowe. Pamiętaj, że idziesz do lasu. Ubierz odpowiednie obuwie i odzież wierzchnią.
- W lesie nie znajdziesz kosza na śmieci, więc pamiętaj o tym, aby nie zostawiać śmieci. Puste opakowania są lżejsze niż pełne.
- W lesie możesz spotkać dzikie zwierzęta, nie karm ich ani nie dotykaj. Nasze jedzenie jest im obce. Nie płosz ich, to Ty jesteś tutaj gościem!
- Nie niszcz przyrody – drzew, krzewów, roślin runa leśnego, grzybów czy mrowisk. One nic Ci nie zrobiły, więc nie masz powodu ich niszczyć.
- Będąc w lesie, nawet z przewodnikiem, czyhają na Ciebie niebezpieczeństwa. Możesz się potknąć na nierównościach terenu. Patrz pod nogi, żeby nie złapać zająca!
W Izbie Edukacyjnej w Klosnowie:
- Uczestniku w dobie pandemii wirusa COVID-19 nie przychodź na zajęcia chory lub przeziębiony. Dbajmy o nasze wspólne bezpieczeństwo.
- Pamiętaj, że przychodząc na zajęcia powinieneś mieć ze sobą maseczkę ochronną i płyn do dezynfekcji rąk.
- Zabierz ze sobą dobry humor, abyśmy wspólnie miło spędzili czas. Uśmiech to podstawa!
Im nas więcej, tym weselej?! Niekoniecznie.
Pamiętaj, że Izba Edukacyjna w Klosnowie może pomieścić ograniczoną liczbę osób. Jeśli planujesz wybrać się do nas grupą liczniejszą niż jedna klasa (około 25 osób), uwzględnij podział grupy na mniejsze. Las pomieści nas wszystkich, jednakże weź pod uwagę, że chodzimy po lesie w miejscach niekiedy trudnych i pagórkowatych, gdzie łatwo się zgubić. Mniejsza grupa to większe bezpieczeństwo i jakość zajęć.
Mam wybrany temat i typ zajęć. Co dalej?
Zajęcia z edukatorem w Nadleśnictwie Rytel są bezpłatne i odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 13:00, po wcześniejszym uzgodnieniu terminu. Termin zajęć można zarezerwować telefonicznie lub mailowo - dane kontaktowe pracownika Nadleśnictwa Rytel zajmującego się sprawami z zakresu edukacji leśnej znajdują się w zakładce Kontakt/Nadleśnictwo. Rezerwacji można dokonać na 3 dni i max. 30 dni przed zajęciami. Podstawą do odbycia się zajęć jest wypełnienie formularza zgłoszeniowego i dostarczenie go do osoby odpowiedzialnej za edukację, najpóźniej na dzień przed zajęciami drogą mailową. Opiekunowie grup proszeni są o podpisanie regulaminu, natomiast po zajęciach o wypełnienie ankiety. Wszystkie dokumenty dostępne są tutaj.
Asset Publisher
Asset Publisher
Historia
Historia
Nadleśnictwo Rytel zostało utworzone 1 lipca 1868 r. . W obecnym kształcie istnieje od 1 stycznia 1973 roku, kiedy to do jednoobrębowego Nadleśnictwa Rytel dołączono Nadleśnictwo Klosnowo.
Chociaż Lasy Państwowe w formie organizacyjnej, którą znamy współcześnie, powstały w 1924 roku za sprawą podpisanych przez Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego dwóch rozporządzeń: z 28 czerwca – o statucie polskich lasów państwowych oraz z 30 grudnia – o organizacji administracji lasów państwowych, to warto podkreślić fakt, że zorganizowana gospodarka leśna na ziemiach polskich liczy sobie znacznie więcej lat. Ponad 150 lat temu, na podstawie ówczesnego prawodawstwa pruskiego, 1 lipca 1868 roku, utworzone zostało Nadleśnictwo Rytel, wyodrębnione z lasów Nadleśnictwa Woziwoda, Nadleśnictwa Czersk oraz majątku Uboga.
Pierwszy Plan Urządzenia Lasu, sporządzony na lata 1872-1893, wykazywał powierzchnię 7455,89 ha. W 1892 roku oddano do nowotworzonego Nadleśnictwa Giełdon leśnictwa Ostrowy, Płecno i część Leśnictwa Rytel.
Według mapy gospodarczej z 1908 roku powierzchnia Nadleśnictwa Rytel wynosiła 6771 ha. Do tego czasu przyjęto lasy rozparcelowanych majątków Suszek i Jaty. Wówczas Nadleśnictwo Rytel liczyło siedem leśnictw wyszczególnionych poniżej:
Lutom (niem. Luttom) – 904 ha
Żukowo (Zuckau) – 937 ha
Jaty (Jatty) – 1016 ha
Kosowa Niwa (Niederheide) – 809 ha
Suszek (Friedenthal) – 1081 ha
Jakubowo (Jacubowo) – 959 ha
Mylof (Mühlhof) – 1061 ha.
Operat z 1906 roku przewidywał zrębowy sposób zagospodarowania zrębami zupełnymi szerokości 80-100 m i 120- letnią kolej rębu. Już wtedy dbano o ochronę przyrody. Na mapie cięć Rytla z 1908 roku zaznaczono w ówczesnych oddziałach: 265, 299 i 300 - stanowiska lęgowe kraski, 238 - „piękne stare świerki pochodzenia naturalnego”, 260 i 267- gniazda zimorodka na skarpie Brdy oraz w oddziale 19a - barć z pszczołami w sośnie.
XX-lecie międzywojenne
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości na terenie nadleśnictw Rytel i Klosnowo nie stwierdzono poważniejszych szkód materialnych spowodowanych działaniami wojennymi, a gospodarkę leśną prowadzono dalej na podstawie ustawodawstwa pruskiego. Nadleśnictwa te posiadały gotowe operaty urządzeniowe wraz z dokumentacją kartograficzną na lata: Klosnowo 1910-1930, a Rytel 1906-1926. Tak więc przechodzenie do zasad prawodawstwa i gospodarki polskiej odbywało się w sposób płynny i prawdopodobnie bez większych zakłóceń zarówno dla pozyskania drewna jak i zagospodarowania lasu.
W 1922 roku Rada Ministrów przekazała Ministrowi Rolnictwa i Dóbr Państwowych uprawnienia do zarządzania dobrami byłego zaboru pruskiego i od tej pory lasy te formalnie znalazły się pod nadzorem Departamentu Leśnictwa. Gospodarkę leśną prowadzono na podstawie rozporządzenia Prezydenta RP z 30 grudnia 1924 roku o organizacji administracji Lasów Państwowych w ramach tzw. Dyrekcji Naczelnej Lasów Państwowych. Lasy ówczesnych nadleśnictw Klosnowo i Rytel znalazły się w Dyrekcji Lasów Państwowych w Bydgoszczy, a po jej likwidacji 8 lipca 1932 roku - w Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu. Stan taki utrzymał się do wybuchu II Wojny Światowej.
II Wojna Światowa
Na obszarze obecnego Nadleśnictwa Rytel działały w czasie II Wojny Światowej różne grupy partyzanckie. Najważniejsze były zrzeszone w Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”. Przez pewien czas na terenie obecnego leśnictwa Turowiec, koło wsi Męcikał, znajdowała się siedziba Komendanta TOW „Gryf Pomorski” Powiatu Chojnice. W oddz. 46k znajdował się rozbudowany schron podziemny zwany Zielonym Pałacem. Stacjonował tam oddział zaszyfrowany pod nazwą „Cis”. Dowódcą grupy był Henryk Grabosz ps. Gwiazda. Grupa ta, oprócz działalności dywersyjnej, kolportowała też odezwy oraz gazetkę „Gryfa Pomorskiego”, przeciwstawiając się propagandzie hitlerowskiej.
Za współpracę z grupami partyzanckimi zostali aresztowani i osadzeni w obozie koncentracyjnym KL Stutthof – leśniczy Leśnictwa Powałki Franciszek Cychnerski oraz leśniczy z Mylofu, Dominik Piechowski. Po jego powrocie z obozu i wkroczeniu Armii Czerwonej leśniczy Piechowski został za kontakty z „reakcjonistami” z Armii Krajowej aresztowany przez NKWD i deportowany na Ural, gdzie zginął. Wcześniej podobnie tragiczny los spotkał leśniczego Stanisława Wenclewskiego, leśniczego z Kłodawy. Po aresztowaniu przez Niemców został on osadzony w KL Mauthausen, gdzie zmarł 6 lutego 1942 roku.
Okres po II Wojnie Światowej – od 1945 do 1989 roku
Po wyzwoleniu Polski spod okupacji niemieckiej w 1945 roku nadleśnictwa Klosnowo i Rytel podporządkowane były Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku, a od 1.01.1951 r. tzw. „wielkiemu” Rejonowi Lasów Państwowych w Toruniu (obecna RDLP w Toruniu).
1 stycznia 1973 roku, nadleśnictwa Rytel i Klosnowo, jako obręby leśne weszły w skład nowoutworzonego, dwuobrębowego Nadleśnictwa Rytel.
W 1979 roku do Nadleśnictwa Rytel zostało włączone 2400 ha gruntów z Nadleśnictwa Osusznica (leśnictwa Kopernica i Wolność).
Z północnej części nadleśnictwa 1.07.1996 roku został utworzony Park Narodowy Bory Tucholskie na obszarze 4613 ha. Do parku włączone zostały leśnictwa Drzewicz, Bachorze oraz część powierzchni północnych leśnictw obrębu Klosnowo.
Wyłuszczarnia Nasion w Klosnowie
Przed I Wojną Światową tereny dzisiejszego Nadleśnictwa Rytel wchodziły w skład Nadleśnictw Rytel i Klosnowo. Na terenie ówczesnego Nadleśnictwa Klosnowo, celem zwiększenia produkcyjności lasów i wykorzystania nasion rodzimego pochodzenia, nadleśniczy Tangermann (1906-1918) przyczynił się do budowy w 1913 roku wyłuszczarni nasion. W związku z wybuchem I Wojny Światowej, w pełni uruchomiona została dopiero przez polskich leśników po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. W owym czasie był to największy i najbardziej nowoczesny obiekt tego typu w Europie, o wydajności dobowej do sześciu ton łuszczonych szyszek.
Nadleśniczowie Nadleśnictwa Rytel:
Fritz Helling 1923 – 1926,
Zygmunt Kozłowski 1927 – 1930,
Stanisław Romanowski 1931 – 1939
w czasie okupacji nadleśniczy Schleier
Stanisław Seryczyński 15.05.1945-31.05.1950
Walerian Rekowski 01.09.1950-30.06.1979
Marek Paetsch 01.07.1979-31.08.1992
Leszek Popowski 01.09.1992 – 31.08.2013
Jerzy Borkowski p.o. 01.09.2013 – 31.10.2013
Antoni Tojza 01.11.2013 – 21.07.2018
Jerzy Borkowski p.o. 22.07.2018 – 01.08.2018
Zbigniew Łącki 02.08.2018 – 21.05.2021
Wiesław Kiedrowski 25.05.2021 - 08.08.2021 (p.o.), 09.08.2021 - 10.01.2023
Leszek Pultyn p.o. 10.01.2023 - 16.03.2023
Rafał Zomkowski 16.03.2023 - 05.04.2024
Łukasz Rutkowski od 05.04.2024
Nadleśnictwo Klosnowo - utworzone w 1910 roku z części ówczesnego Nadleśnictwa Chociński Młyn oraz wykupionych gruntów prywatnych. Jako samodzielna jednostka administracyjna nadleśnictwo funkcjonowało do 31.12.1972 roku.
Nadleśnictwo Rytel - utworzone 1 lipca 1868 roku wyodrębnione z Nadleśnictwa Woziwoda. W roku 1996 roku z najcenniejszych przyrodniczo obszarów nadleśnictwa (obrębu leśnego Klosnowo) utworzono Park Narodowy "Bory Tucholskie".