Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Wakacyjna rekreacja czy dewastacja?
Wakacyjna rekreacja czy dewastacja?
Pozostałości "dzikiego" ogniska (fot.: W. Wencel)
Porozrzucane w lesie butelki i śmieci - ślady dobrej zabawy i brak szacunku do przyrody (fot.: W. Wencel)
fot.: W. Wencel
Społeczny apel o nieśmiecenie w lesie (fot.: W. Wencel)
Wakacje to trudny czas zarówno dla lasu, jak i dla nas leśników. Spora liczba osób korzysta z dobrodziejstw przyrody w sposób szczególny. Nagminną praktyką jest wjeżdżanie quadami, motocyklami crossowymi, gdzie się tylko da, a im są głośniejsze i silniejsze, tym chętniej w najtrudniejszy i najdzikszy teren. Dokumentnie penetrowane są brzegi zbiorników wodnych, a co ciekawsze miejsca widokowe, czy kąpielowe zapełniają się w przerażającym tempie śmieciami, świadectwami alkoholowych libacji i ogniskowych szaleństw.
Nasze interwencje wobec osób w tak szczególny sposób spędzających wakacyjny czas, trafiają natomiast często na bezczelność, arogancję, ignorancję z ich strony, a próby perswazji, skłonienia do refleksji i zmiany zachowania, wzbudzają reakcje zgoła odwrotne. Na tym tle szersze społeczne udostępnianie lasów wydaje się kierunkiem… no właśnie, czy odpowiednim? A może postulujący o ich tworzenie winni więcej uwagi poświęcać na społeczny monitoring, kontrolę, interwencje i zadbanie o prządek i kulturę zachowania korzystających?
Są sygnały, że może coś w tej materii się dzieje, jak choćby apel o nieśmiecenie na wydanej i wywieszonej społecznie publikacji – patrz zdjęcie. Może jest on trochę dosadny i prowokacyjny, ale z pewnością nie mija się z prawdą.
