Zasoby leśne
Rzeka Brda (zdjęcie: Mirosław Sobkowiak)
Las dębowy (zdjęcie: M. Leszczyński)
Las sosnowy zimą (zdjęcie: Dala Pieczulis-Leszczyńska)
Uprawa leśna (zdjęcie: Mirosław Sobkowiak)
JEZIORA MAŁE ŁOWNE I DUŻE ŁOWNE
Na terenie naszego nadleśnictwa przeważają siedliska borowe z dominacją sosny. Średni wiek lasów na naszym terenie to 62 lata, a przeciętna zasobność przekracza 280 m sześc./ha.
Nadleśnictwo Rytel zajmuje powierzchnię ponad 17,5 tys. ha i jest podzielone na dwa obręby: Klosnowo i Rytel, w skład których wchodzi 15 leśnictw. Średnia wielkość leśnictwa wynosi ok. 1 200 ha. Lesistość terenu położonego w zasięgu działania Nadleśnictwa Rytel (375 km kw.) wynosi 48,16% i jest zdecydowanie wyższa od średniej krajowej (29,6%). Lasy ochronne (m.in. wodochronne, glebochronne, lasy wokół miast) stanowią blisko 15% powierzchni lasów Nadleśnictwa Rytel. Na obszarze 55,26 ha znajdują się rezerwaty przyrody (Rezerwat Przyrody Małe Łowne w leśnictwie Kopernica oraz Rezerwat Przyrody Moczadło w leśnictwie Turowiec). Prawie 14 tys. ha (85% lasów) zajmują lasy gospodarcze.
Głównym gatunkiem lasotwórczym jest sosna zwyczajna zajmująca przeszło 90% powierzchni leśnej. Wśród innych gatunków panujcych najliczniej występują drzewostanu z udziałem dębu, zajmujące 5% powierzchni, oraz buka (2,29%) i brzozy (1,32%).
W Nadleśnictwie Rytel dominują siedliska borowe i zajmują blisko 80% powierzchni leśnej. Wśród nich możemy wyróżnić bór mieszany świeży z udziałem 41,57%, bór świeży występujący na 37,78% powierzchni leśnej oraz siedliska borowe związane z większym uwilgotnieniem, tj. bór bagienny, bór mieszany wilgotny oraz bor mieszany bagienny, których łączny udział wynosi 0,29% i występują one na powierzchni 46,28 ha. Siedliska lasowe stanowią blisko 20%, z największym udziałem lasu mieszanego świeżego (17,46%). Bardzo nielicznie występują siedliska olsów (ols i ols jesionowy) a ich udział wynosi 0,41% powierzchni.
Skład gatunkowy upraw i młodników w I klasie wieku jest bardziej urozmaicony niż drzewostanów starszych, co związane jest z dostosowywaniem składu gatunkowego do potencjału siedlisk, szczególnie na powierzchniach odnawianych po klęsce wiatrołomów z 2017 roku.
Zapas drzewostanów Nadleśnictwa Rytel wg stanu na dzień 01.01.2020 r. oszacowany został na 2,645 mln m sześc., co w porównaniu z poprzednim okresem gospodarczym (2017-2019) stanowi spadek o blisko 1,795 mln m sześć. i jest bezpośrednio spowodowane wielkopowierzchniowymi uszkodzeniami i zniszczeniami drzewostanów w wyniku nawałnicy z sierpnia 2017 roku. Również z tego powodu obniżeniu uległ średni wiek drzewostanów i obecnie wynosi 59 lat (67 lat przed wystąpieniem klęski). Niszczycielska siła wiatru wpłynęła również na spadek przeciętnej zasobności na 1 ha powierzchni – wynosi ona obecnie 163 m sześc./ha (w obrębie Klosnowo 215 m sześc./ha, w obrębie Rytel 120 m sześc./ha), natomiast w poprzednim okresie gospodarczym wynosiła ona 275 m sześc./ha (w obrębie Klosnowo 246 m sześc./ha, w obrębie Rytel 300 m sześc./ha).
Najnowsze aktualności
Ślad węglowy Lasów Państwowych policzony
Ślad węglowy Lasów Państwowych policzony
Po raz pierwszy w historii swojego istnienia Lasy Państwowe obliczyły ilość emitowanych przez organizację gazów cieplarnianych. Wiedza ta pozwoli podjąć działania ograniczające emisje.
Inwentaryzacja, zrealizowana w ramach projektu rozwojowego Lasy Węglowe, objęła tzw. zakresy 1 i 2 raportowania śladu węglowego i obejmuje rok 2023 r. Zakres 1 obejmuje emisje bezpośrednie powstałe w wyniku spalania paliw w pojazdach, budynkach, urządzeniach i narzędziach, które są własnością Lasów Państwowych lub nad którymi sprawują one bezpośredni nadzór, a także emisje pochodzące z klimatyzacji. W zakres 2 wchodzą z kolei emisje pośrednie, które nie są wytwarzane na terenie organizacji, ale powstają w wyniku produkcji energii elektrycznej i ciepła przez Lasy Państwowe kupowanych i zużywanych.
Zgodnie z przeprowadzonymi kalkulacjami całkowity ślad węglowy Lasów Państwowych w roku 2023 wyniósł 65 440,2 ton CO2e (ekwiwalentu CO2 w ujęciu market-based). Określenie market-based oznacza, że jest to ilość emisji obliczona na podstawie wskaźnika emisyjności publikowanego przez konkretnego sprzedawcę energii. W ujęciu location-based (czyli na podstawie średniego wskaźnika emisyjności dla Polski, który przedstawia faktyczną wielkość emisji powstałych na terenie kraju, publikowanego przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami) ślad węglowy Lasów Państwowych w ubiegłym roku wyniósł 60 615,7 ton CO2e.
- Znajomość wielkości tych emisji oraz miejsc ich powstawania jest kluczowa dla podjęcia działań, które pozwolą je zredukować, a tym samym zmniejszyć niekorzystny wpływ na klimat – mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych. – Choć nie mamy obowiązku raportowania emisji wytwarzanych gazów cieplarnianych, to powinniśmy wprowadzać najlepsze praktyki, nie tylko w gospodarce leśnej czy ochronie przyrody, lecz także w innych obszarach naszej działalności.
Z których źródeł pochodzi najwięcej emisji gazów cieplarnianych w Lasach Państwowych? W zakresie pierwszym (emisji bezpośrednich) – są to paliwa transportowe; w zakresie drugim (emisji pośrednich) – energia elektryczna. Pod względem obszarów powstawania emisji – za ich największą część odpowiadają nieruchomości (ponad 71%). Pojazdy, drugie w kolejności, są źródłem 28% emisji gazów cieplarnianych. Narzędzia i maszyny specjalistyczne odpowiadały za ok. 1% zeszłorocznych emisji, co jest wartością nieznaczącą przy obecnej strukturze emisji, jednak jest to też źródło, które będzie monitorowane w kolejnych latach.
Wyniki pierwszego raportu nt. śladu węglowego LP wskazują, że - aby ograniczyć emisje – Lasy Państwowe muszą w pierwszej kolejności skupić się na poprawie efektywności energetycznej budynków oraz wymianie pojazdów na niskoemisyjne.
Lasy Państwowe wiele inicjatyw dekarbonizacyjnych już podjęły i prowadzą konsekwentnie od kilku lat m.in. w ramach projektów rozwojowych: Podnoszenie Efektywności Energetycznej Budynków w PGL LP oraz Las Energii. Są wśród nich m.in.:
- proces audytowania energetycznego budynków w celu identyfikacji działań poprawiających ich efektywność energetyczną, które będą mogły być wdrożone w LP.
- Produkcja energii z OZE we własnych instalacjach, głównie fotowoltaicznych. W ten sposób wyprodukowaliśmy 6 461 MWh w 2023 r.
- Wykorzystanie pojazdów elektrycznych.
- Zakup zielonej energii od zewnętrznych dostawców. W 2023 r. zakupiliśmy 3 557 MWh zielonej energii.
- Automatyzacja zbierania danych i liczenia śladu węglowego wraz z ich zarządzaniem.
- Edukacja wewnętrzna – szkolenia dla pracowników LP, promocja dobrych praktyk m.in. w oszczędnym gospodarowaniu energią.
- Wykorzystanie biomasy na cele energetyczne (emisje z tego działania są monitorowane i raportowane).
Lasy Państwowe jako główny dostawca drewna w Polsce muszą brać pod uwagę, że nie funkcjonują w gospodarczej i legislacyjnej próżni. Znacząca część odbiorców tego surowca już jest albo będzie w najbliższym czasie musiała ujawniać ślad węglowy swoich produktów, który powstał w trakcie ich wytworzenia. Bez informacji o śladzie węglowym od producenta surowca nie będą oni w stanie w pełni tego zrobić. Wymóg ten już teraz można porównać z potrzebą posiadania certyfikatów typu FSC/ PEFC.
Obecnie w Lasach Państwowych trwają przygotowania do rozszerzenia inwentaryzacji i obliczania śladu węglowego produktów LP w całym cyklu ich życia, czyli w tzw. zakresie „od kołyski do bramy”. Przeprowadzanie kalkulacji emisji gazów cieplarnianych planowane jest co roku.
Zbieranie danych do inwentaryzacji trwa kilka miesięcy i jest nie lada wyzwaniem, zważywszy na fakt, że w skład LP wchodzi blisko 500 jednostek o różnej charakterystyce energetycznej. W celu agregacji danych wykorzystano indywidualne narzędzie opracowane przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych we współpracy z Dyrekcją Generalną Lasów Państwowych na potrzeby całej organizacji. Natomiast sam proces poprzedził cykl szkoleń dla pracowników LP odpowiedzialnych za wprowadzanie danych do aplikacji.
